शरीराचा भरभक्कम आधार म्हणजे ‘पाठीचा कणा.’ मात्र, हाच आधार आजच्या बदललेल्या जीवनशैलीमुळे कमकुवत होत चाललाय आणि त्यामुळे सर्वसामान्यांमध्ये पाठदुखी ही गंभीर समस्या निर्माण होते आहे.
कण्याची रचना कशी?
पाठीच्या कण्याच्या रचनेत ३३ मणक्यांचा समावेश असतो. यात मानेमध्ये सात, छातीच्या मागच्या भागात बारा, कंबरेमध्ये पाच आणि माकडहाडाचे पाच मणके एकमेकांशी सांधलेले असतात. त्याच्या खाली तीन ते पाच मणके जुळलेल्या स्थितीत असतात, त्याला कॉसिकस म्हटलं जातं. हा कण्याचा शेवटचा भाग असतो. दोन मणक्यांच्या सांध्यामध्ये रबरासारखी एक चकती असते, तिला डिस्क म्हणतात. या डिस्कमध्ये हादरे आणि धक्के शोषून घेण्याची क्षमता असते. यामुळेच धावताना आणि उड्या मारताना बसणारे धक्के सहज सहन केले जातात. कण्यामध्ये असलेल्या मज्जारज्जूला चहूबाजूंनी सुरक्षित ठेवण्याचं काम पाठीचा कणा करतो. त्यामुळे मानवी शरीरात या पाठीच्या कण्याचं स्थान अत्यंत महत्त्वाचं आहे.
पाठदुखीची कारणं
आपली रोजची जीवनशैली पाठदुखीसाठी कारणीभूत आहे, कारण अनेकांना कामानिमित्त ऑफिसमध्ये दिवसरात्र कम्प्युटर समोर बसून काम करावं लागतं, बस किंवा ट्रेननं प्रवास करताना तासन् तास उभं राहून प्रवास होतो. हा प्रवास करताना पाठीवर असलेल्या बॅगेमुळे पाठीच्या कण्यावर ताण येतो. बऱ्याचदा आपण चुकीचं झोपतो, ताठ बसत नाही, बरीचशी कामं बसूनच करतो. परिणामी, बदललेल्या जीवनशैलीमुळे आपण स्वतःच आपल्या या पाठीच्या दुखण्याला आमंत्रण देतो.
हालचाल करणं खूपच महत्त्वाचं!
१) पाठीला आधार मिळेल अशाच खुर्चीचा बसण्यासाठी वापर करा.
२) झोपताना पाठीला आधार मिळेल अशा टणक पृष्ठभागावर झोपा.
३) उंच टाचांच्या (हिल्सच्या) चपला, बूट वापरणं टाळा.
४) वजन नियंत्रणात राहण्यासाठी नियमित व्यायाम करा.
प्रभावशाली पर्याय
पाठदुखीसाठी योगासनं हा रामबाण उपाय मानला जातो. नियमित योग केल्यामुळे मणक्याचे स्नायू अधिक लवचिक आणि बळकट होतात. परिणामी, पाठीच्या दुखण्यामुळे होणाऱ्या समस्या टाळता येतात. त्यामुळे योगासनं करताना प्रत्येकानं किमान १० सेकंद एका आसनाच्या स्थितीत बसावं. तसंच, पाठीचा कणा बळकट करण्यासाठी आसनं किमान दोन ते तीन वेळा करावी.
